Mirjam Heesbeen is physician assistant (PA) bij ZBVO. Ze is van oorsprong verpleegkundige en heeft het grootste gedeelte van haar werkende leven in GGZ somatische zorg gewerkt. Toen ze de kans kreeg om te solliciteren voor een opleidingsplaats als physician assistant, heeft ze die met beide handen aangegrepen. En daar heeft ze tot op de dag van vandaag geen spijt van: “Ik vind het leuk dat ik mijn vakgebied, het medisch handelen, over de volle breedte van het spectrum mag uitvoeren. Je hebt een brede kijk over het hele wezen en kijkt ook naar het psychisch welbevinden.”
Mirjam koos bewust voor de opleiding tot physician assistant, terwijl ze ook voor het opleidingstraject tot Verpleegkundig Specialist (VS) had kunnen kiezen. “Ik wilde me kwalificeren in het medische vak en het verpleegkundige aspect achter me laten. Het 2,5-jarige omscholingstraject zorgt ervoor dat je volledig zelfstandig medisch kan handelen in bijvoorbeeld een ziekenhuis of, zoals ik nu doe, in een verpleeghuis. Als Verpleegkundig Specialist ben je altijd nog een deel van je werk met verpleegkundig handelen bezig en heb je ook meer managementtaken. Voor mij leek het beroep van physician assistant meer passend in de fase van mijn leven: ik wilde me 100% focussen op het medisch handelen.”
Mirjam Heesbeen
Verpleegkundigen en verzorgenden fungeren als mijn ogen en oren
Mirjam werkt bewust op de pg-afdeling van een zorginstelling, waardoor haar ervaring in de GGZ goed van pas komt. Ze legt uit: “Ik heb veel ervaring opgedaan op het snijvlak van somatiek en psychiatrie, en nu nog ligt mijn voorkeur bij mensen met dementie en gedragsproblemen. Ik vind het heel waardevol om ouderen en hun naasten te ondersteunen. Daarbij werk ik intensief samen met de psycholoog, die regelmatig als hoofdbehandelaar wordt ingezet bij gedragsproblemen of andere problemen die niet somatisch zijn. Op de vloer zijn de verpleegkundigen en verzorgenden mijn gesprekspartners: zij vormen mijn ogen en oren. Ik loop op de afdeling bijvoorbeeld de wekelijkse visites en ga met het verzorgend personeel alle vragen af die zij hebben en die vanuit de naasten zijn gesteld. De oudere zelf zal die vraag niet goed kunnen stellen namelijk, dus is het belangrijk dat je als team goed samenwerkt. Dat multidisciplinaire in de ouderenzorg vind ik heel mooi. De partner waar ik momenteel voor werk vanuit ZBVO, bedienen we met onze hele vakgroep. Dus met de psycholoog, maar ook de ergotherapeut en de fysiotherapeut zijn op aanvraag via ZBVO in te zetten. Bij een andere zorginstelling waar ik ook voor werk, sluit ik als ‘gast’ aan en werk ik samen met de disciplines die er in huis zijn. Beide is dus mogelijk, maar een goed samenwerkend multidisciplinair team rondom de afdeling is essentieel.”
Op de vraag hoe de samenwerking met de specialist ouderengeneeskunde (SO) is, antwoord ze als volgt: “Ik houd me bezig met medisch handelen en doe alles wat ‘de dokter’ normaal gesproken doet: ik ben voorzitter van het MDO (multidisciplinair overleg), schrijf binnen de richtlijnen medicatie voor, stel diagnoses, zet behandelingen in en evalueer deze.”
“Ik ben ervoor opgeleid om dat zelfstandig te kunnen doen, maar heb altijd de specialist ouderengeneeskunde als back up nodig. Dat is nou eenmaal juridisch zo geregeld en is ook heel fijn voor extra checks en overleg. Wanneer een zorgvraag heel complex wordt of bijvoorbeeld de gewenste medicatie buiten een richtlijn valt, dan schakel ik met een specialist ouderengeneeskunde. Ik overleg ook met de specialist ouderengeneeskunde als het gaat over de thema’s van de ‘wet zorg en dwang’ (WZD) of als er een ander beleid wordt ingegaan.”
Balans in de laatste levensfase
Mirjam vertelt vol passie over advanced care planning. Ze vindt het heel belangrijk om altijd het psychisch welbevinden mee te wegen in beslissingen: ”Wat biedt kwaliteit van leven wanneer er bijvoorbeeld van een actief medisch beleid naar een meer palliatieve fase wordt gegaan? Het is heel waardevol om te praten over de toekomst en de wensen voor de laatste levensfase. Die mogelijkheid vind ik in de ouderenzorg: er is nog steeds voldoende tijd en aandacht om met mensen te bespreken hoe ze hun laatste tijd zien. Je kunt je afvragen of alles nog wel gedaan moet worden of dat je ook wat terughoudender kunt zijn. In mijn ogen moet je het leven niet alsmaar langer laten zijn, maar je richten op de dag van vandaag en de nabije toekomst. Altijd met de kwaliteit van leven voorop, ook al geeft dat op medisch gebied soms best wat uitdagingen. Ik houd me veel bezig met de juiste balans vinden om met zo min mogelijk belastende interventies een waardevolle laatste levensfase in te gaan.”
Op het moment van schrijven, is Mirjam de enige physician assistant die bij ZBVO in dienst is. Als het aan haar ligt, duurt dat echter niet lang. “Het voordeel van ZBVO is dat het een kleine club is waar je het bestuur persoonlijk kent. Dat maakt het heel toegankelijk in tegenstelling tot veel grote zorginstellingen die toch vaak een logge besluitvorming hebben. Bij ZBVO krijg je de ruimte om zelfstandig te werken, zijn de arbeidsvoorwaarden over het algemeen gunstiger én er wordt goed rekening gehouden met je wensen en voorkeuren.” Ze licht verder toe: “Ik ben bij ZBVO gestart met het invullen een zwangerschapsverlof, maar mijn wens was om dichtbij huis te werken. Er is toen goed gekeken naar waar mijn belangstelling naar uitging en daar werd een partnerorganisatie bij gezocht waar ik aan de slag kon. Per contractwissel kun je weer in overleg over je wensen en behoeftes.” Mirjam vindt niet dat er grote nadelen zijn aan het werken bij een partner en dat dat soms voor een kortere periode wordt afgesproken. “Het enige nadeel, als je dat al zo kan noemen, is dat als je ergens werkt waar je het fijn hebt, dat het ook kan zijn dat je na een afgesproken periode weer vertrekt. Maar dat is onderdeel van het spel en die flexibiliteit moet je wel bezitten als je voor ZBVO aan de slag wilt. Je moet het er de lol ook van inzien dat je weer op een andere plek mag rondlopen en weer nieuwe kansen krijgt. Echter heeft ZBVO wel de intentie om een langetermijn verbintenis met een zorgorganisatie aan te gaan. Op deze manier zijn we niet een opvulling maar een aanvulling voor de betreffende vakgroep.”
Handreiking Taakherschikking Ouderenzorg is een goede stap
Mirjam heeft onlangs meegewerkt aan de Masterclass ‘Soepel Samenwerken’ die vanuit ZBVO Academy werd georganiseerd. Hierin stond de recent verschenen taakherschikking ouderenzorg centraal. Mirjam blikt er enthousiast op terug: “Het was voor mij de eerste keer dat ik aan een masterclass-uitzending meewerkte, maar ook dát is een mogelijkheid om vanuit ZBVO qua ervaring op te doen. Ik vond het heel verrijkend. We zaten met een aantal collega’s vanuit de ZBVO-vakgroep aan tafel en hebben samen gesproken over hoe je de taakherschikking kan inzetten in je organisatie.” Mirjam vindt dat de handreiking taakherschikking een stap in de goede richting is. Volgens haar geeft het handvaten en erkenning van de beroepen waaraan de taken worden herschikt als volwaardige partner. Maar ze benadrukt dat het een algemeen document is dat op individuele basis en op afdelingsniveau specifiek gemaakt moet worden. “Het bespreekbaar maken van is niet altijd eenvoudig en ligt mede aan de situatie en de cultuur die heerst binnen de zorginstelling. Maar het móet bespreekbaar worden binnen zorgorganisaties hoe de zorg voor ouderen kwalitatief goed én veilig blijft. De krapte in het zorgpersoneel zorgt ervoor dat we met elkaar de steeds groter groeiende vraag naar zorg anders moeten inrichten. Je ziet dat er een verschuiving komt en nodig is: de specialisten ouderengeneeskunde zullen steeds vaker moeten superviseren in plaats van dat ze zelf afdelingen runnen. Doordat ze taken gaan herschikken en loslaten, kunnen ze zich vooral richten op de meest complexe zaken.” Ze besluit: “Ik denk dat we samen een goed verhaal neer hebben gezet en ik hoop dat deelnemers geïnspireerd zijn geraakt door de reflectie die we hebben geboden. Wij hebben gedeeld hoe wij het aanpakken, het is nu aan de vakgroepen om in gesprek te gaan.”
De ZBVO-masterclass ‘Soepel Samenwerken’ is hier terug te kijken.
Enthousiast geworden door het verhaal van Mirjam Heesbeen en benieuwd welke kansen ZBVO jou kan bieden?
