Ouderen die thuis wonen zouden langer leven dan wanneer ze in een verpleeghuis worden opgenomen. Direct wordt de conclusie getrokken dat ouderen dan maar beter thuis kunnen blijven wonen. Dat is echter een misleidende conclusie, die op een zeer intensief moment in het leven tot verwarring en emotionele druk leiden. Belastend voor ouderen en hun naasten, belemmerend voor begeleidende professionals en geeft onterecht slechte beeldvorming over de verpleeghuizen.
Een cruciale andere conclusie kan wel getrokken worden. De individuele reis van de oudere moet leidend zijn met proactieve zorgplanning ofwel Advance Care Planning (ACP). Daar valt landelijk veel meer urgentie aan toe te kennen. Als persoonsgerichte zorg met de keuzes van de oudere en mantelzorger leidend zijn, wordt pas de juiste keuze op het juiste moment op de juiste plaats gemaakt. Dat is een individueel proces met reflectie op het huidige en toekomstige integrale functioneren. Het gaat over wonen, zorg, welzijn en behandelen. Het betrokken multidisciplinaire team met huisarts, specialist ouderengeneeskunde, casemanager en wijkverpleging biedt hierin ondersteuning. Onderzoek onder mantelzorgers bij mensen met dementie laat de voordelen van ACP zien op alle gebieden van hun functioneren.
Investeren in woonvormen die aanvoelen als thuis
Thuis blijven wonen is een groot goed, verplaatsen heeft zijn risico’s, zeker in spoedsituaties zoals nu veel voorkomend met wachtlijsten. Er zijn te weinig woonvormen waar ouderen niet alleen aangenaam en betaalbaar kunnen wonen, maar waar ook kwalitatief goede zorg en behandeling aan huis geleverd kunnen worden. De overheid moet daarin investeren zodat woningcoöperaties en zorgorganisaties aan de gang kunnen.
Dat vraagt ook om investeren in netwerkzorg en sterker casemanagement, veel meer samenwerking in en rond de huisartsenpraktijk om de ouderen te kunnen bedienen. In deze ontwikkeling kan de specialist ouderengeneeskunde niet gemist worden, die heeft een liaison functie tussen thuis en verpleeghuis en beschikt over veel preventieve competenties om de reis van de oudere makkelijker te maken.
Passend wonen, passende zorg
Het gaat op de reis van de oudere met kwetsbaarheid onafwendbaar steeds meer over kwaliteit in plaats van kwantiteit van leven. Hun woonwensen passen daarbij, er moet keuze zijn. De opdracht voor de overheid is ervoor te zorgen dat de oudere te kiezen heeft en integrale zorg kan ontvangen.
De uitdaging en het werkplezier van de professionals zitten erin dat zij de reis naadloos kunnen ondersteunen. Laten we dat uitdragen, ook voor realistische verwachtingen bij ouderen en hun familie.
Deze expertquote is geschreven door Amnon Weinberg, Specialist Ouderengeneeskunde bij ZBVO
